لکنت زبان اختلالی در گفتار است که در آن، جریان گفتار به طور غیرعادی قطع و وصل میشود. این اختلال میتواند شامل تکرار صداها، هجاها یا کلمات، کشش صداها و یا مکثهای ناخواسته در گفتار باشد. لکنت زبان میتواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در کودکان 2 تا 5 ساله دیده میشود.
عوامل ایجاد لکنت زبان:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی لکنت زبان، یکی از عوامل خطر ابتلا به این اختلال است.
- رشد و نمو: لکنت زبان در کودکان ممکن است به دلیل ناهماهنگی بین رشد مغز و زبان رخ دهد.
- عوامل محیطی: عواملی مانند استرس، اضطراب، خستگی و فشار روانی میتوانند لکنت زبان را تشدید کنند.
درمان لکنت زبان:
درمان لکنت زبان به عوامل مختلفی مانند سن فرد، شدت لکنت و عوامل زمینهای آن بستگی دارد.
روشهای درمانی لکنت زبان:
- گفتاردرمانی: گفتاردرمانی رایجترین روش درمانی لکنت زبان است. گفتاردرمانگر به فرد کمک میکند تا مهارتهای گفتاری خود را ارتقا دهد و لکنت زبان خود را کنترل کند.
برخی از تکنیکهای گفتاردرمانی:
-
تکنیکهای روانسازی: این تکنیکها به فرد کمک میکنند تا با سرعت و ریتم مناسب صحبت کند.
-
تکنیکهای تنفس: تنفس عمیق میتواند به فرد کمک کند تا آرام شود و لکنت زبان خود را کنترل کند.
-
تکنیکهای تغییر الگوی گفتار: این تکنیکها به فرد کمک میکنند تا از الگوهای گفتاری که باعث لکنت زبان میشوند، اجتناب کند.
-
تکنیکهای آرامسازی: تکنیکهایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا میتوانند به کاهش اضطراب و استرس و در نتیجه بهبود لکنت زبان کمک کنند.
مثالی از تکنیکهای آرامسازی:
-
تمرین تنفس عمیق:
- در یک موقعیت راحت بنشینید یا دراز بکشید.
- چشمان خود را ببندید.
- به آرامی و عمیق از طریق بینی نفس بکشید.
- هنگام دم، شکم خود را باد کنید.
- به آرامی از طریق دهان خود بازدم کنید.
- این تمرین را 5 تا 10 بار تکرار کنید.
-
دارودرمانی: در برخی موارد، داروهایی برای کاهش اضطراب و لکنت زبان تجویز میشوند.
تجهیزات کمکی: دستگاههایی مانند ابزارهای تغییر فرکانس صدا (FAFD) میتوانند به افراد مبتلا به لکنت زبان کمک کنند تا روانتر صحبت کنند.
نکاتی برای کمک به افراد مبتلا به لکنت زبان:
- صبور باشید: لکنت زبان یک اختلال مزمن است و درمان آن به زمان نیاز دارد.
- به فرد مبتلا به لکنت زبان فشار نیاورید: اجازه دهید فرد با سرعت خود صحبت کند.
- در هنگام صحبت با فرد مبتلا به لکنت زبان، تماس چشمی خود را حفظ کنید.
- به صحبتهای فرد مبتلا به لکنت زبان با دقت گوش کنید.
- از تمسخر یا تقلید کردن از فرد مبتلا به لکنت زبان خودداری کنید.
مثالی از نحوه برخورد با فرد مبتلا به لکنت زبان:
- فرد: من… من… میخواهم یک سیب بخورم.
- شما: (با صبر و حوصله) بله، میخواهی یک سیب بخوری. چه نوع سیبی دوست داری؟
راهکارهای غیردرمانی برای کمک به افراد مبتلا به لکنت زبان:
- ایجاد یک محیط آرام و بدون استرس: فرد مبتلا به لکنت زبان را در موقعیتهایی قرار ندهید که باعث اضطراب و تشدید لکنت او میشود.
- تقویت اعتماد به نفس: به فرد مبتلا به لکنت زبان کمک کنید تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهد.
- ایجاد فرصتهای گفتاری: به فرد مبتلا به لکنت زبان فرصتهای زیادی برای صحبت کردن بدهید.
- گوش دادن فعال: به صحبتهای فرد مبتلا به لکنت زبان با دقت گوش کنید و به او نشان دهید که به حرفهایش اهمیت میدهید.
- پرهیز از انتقاد: از انتقاد کردن از نحوه صحبت فرد مبتلا به لکنت زبان خودداری کنید.
- تشویق: فرد مبتلا به لکنت زبان را برای تلاشهایش در جهت بهبود لکنت زبان تشویق کنید.
گروههای حمایتی:
گروههای حمایتی میتوانند برای افراد مبتلا به لکنت زبان مفید باشند. در این گروهها، افراد میتوانند با یکدیگر صحبت کنند، تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از یکدیگر حمایت کنند.
سخن آخر:
لکنت زبان یک اختلال قابل درمان است. با استفاده از روشهای درمانی مناسب و حمایت خانواده و دوستان، افراد مبتلا به لکنت زبان میتوانند به طور روان و موثر صحبت کنند.