کلسترول یک ماده چربی‌مانند است که در تمام سلول‌های بدن یافت می‌شود. بدن برای تولید هورمون‌ها، ویتامین D و مواد لازم برای هضم چربی‌ها به کلسترول نیاز دارد. اما اگر سطح کلسترول در خون بالا باشد، می‌تواند به سلامتی شما آسیب برساند.
انواع کلسترول:
- کلسترول LDL (بد): این نوع کلسترول در شریان‌ها رسوب می‌کند و می‌تواند باعث تنگ شدن یا انسداد آنها شود.
- کلسترول HDL (خوب): این نوع کلسترول، کلسترول LDL را از شریان‌ها جمع‌آوری و به کبد باز می‌گرداند تا از بدن دفع شود.
- تری‌گلیسرید: نوعی چربی است که در سلول‌های چربی ذخیره می‌شود. سطوح بالای تری‌گلیسرید می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد.
عوامل خطر کلسترول بالا:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما سابقه کلسترول بالا یا بیماری قلبی دارد، شما نیز در معرض خطر بیشتری هستید.
- رژیم غذایی ناسالم: مصرف غذاهای پرچرب، به‌ویژه چربی‌های اشباع‌شده و ترانس، می‌تواند سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
- چاقی یا اضافه وزن: افراد چاق یا دارای اضافه وزن بیشتر در معرض خطر کلسترول بالا هستند.
- عدم فعالیت بدنی: ورزش نکردن می‌تواند سطح کلسترول HDL را کاهش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند سطح کلسترول HDL را کاهش دهد و سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
- دیابت: افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر کلسترول بالا هستند.
- بیماری‌های خاص: برخی بیماری‌ها مانند کم‌کاری تیروئید یا بیماری‌های کلیوی می‌توانند سطح کلسترول را افزایش دهند.
عوارض کلسترول بالا:
- بیماری قلبی: کلسترول بالا می‌تواند باعث تنگ شدن یا انسداد شریان‌ها شود که می‌تواند منجر به درد قفسه سینه، حمله قلبی و سکته مغزی شود.
- بیماری عروق مغزی: کلسترول بالا می‌تواند باعث تنگ شدن یا انسداد شریان‌های مغز شود که می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.
- بیماری عروق محیطی: کلسترول بالا می‌تواند باعث تنگ شدن یا انسداد شریان‌ها در پاها شود که می‌تواند منجر به درد، بی‌حسی و لنگش شود.
تشخیص کلسترول بالا:
کلسترول بالا معمولاً هیچ علامتی ندارد. تنها راه برای تشخیص کلسترول بالا، آزمایش خون است.
درمان کلسترول بالا:
درمان کلسترول بالا به عوامل مختلفی از جمله سن، جنس، سابقه خانوادگی و سایر مشکلات سلامتی شما بستگی دارد.
تغییرات در سبک زندگی:
- رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای کم‌چرب، به‌ویژه چربی‌های اشباع‌شده و ترانس، و مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند.
- ورزش منظم: حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط یا 75 دقیقه فعالیت هوازی با شدت زیاد در هفته می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند.
- کاهش وزن: اگر چاق یا دارای اضافه وزن هستید، کاهش حتی 5 تا 10 درصد از وزن بدن می‌تواند به کاهش سطح کلسترول کمک کند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند سطح کلسترول HDL را کاهش دهد و سطح کلسترول LDL را افزایش دهد.
- کنترل دیابت: اگر مبتلا به دیابت هستید، کنترل قند خون می‌تواند به کاهش خطر کلسترول بالا کمک کند.
دارو درمانی:
در برخی موارد، ممکن است نیاز به مصرف دارو برای کاهش سطح کلسترول داشته باشید.
راهکارهای پیشگیری از کلسترول بالا:
- رژیم غذایی سالم: از کودکی مصرف غذاهای سالم را به فرزندان خود آموزش دهید.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی را به بخشی از زندگی روزمره خود تبدیل کنید.
- کنترل وزن: اگر اضافه وزن دارید، برای کاهش وزن تلاش کنید.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن not only increases your risk of high cholesterol but also many other health problems.
- معاینات منظم: به طور منظم چکاپ شوید و سطح کلسترول خود را بررسی کنید.
در اینجا چند نکته دیگر برای پیشگیری از کلسترول بالا آورده شده است:
- مصرف غذاهای سرشار از فیبر: فیبر می‌تواند به کاهش جذب کلسترول در روده کمک کند.
- مصرف غذاهای سرشار از استرول‌ها و استاتن‌ها: استرول‌ها و استاتن‌ها به طور طبیعی در برخی غذاها یافت می‌شوند و می‌توانند به کاهش جذب کلسترول در روده کمک کنند.
- مصرف چربی‌های امگا 3: چربی‌های امگا 3 می‌توانند به افزایش سطح کلسترول HDL و کاهش سطح تری‌گلیسرید کمک کنند.
- محدود کردن مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند سطح تری‌گلیسرید را افزایش دهد.
در نهایت، اگر نگران کلسترول خود هستید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها می‌توانند به شما در تعیین خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و انتخاب بهترین راهکار برای پیشگیری یا درمان کلسترول بالا کمک کنند.
