انحراف چشم یا استرابیسم (Strabismus) وضعیتی است که در آن، چشم‌ها به طور هم‌راستا با یکدیگر قرار نمی‌گیرند و در جهات مختلف نگاه می‌کنند. این عارضه می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما بیشتر در کودکان شایع است. انحراف چشم می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلات عضلانی، عصبی یا مادرزادی ایجاد شود.
انواع انحراف چشم:
- انحراف چشم به سمت داخل (ایزوتروپیا): در این نوع انحراف، چشم‌ها به سمت داخل بینی متمایل می‌شوند.
- انحراف چشم به سمت خارج (اگزوتروپیا): در این نوع انحراف، چشم‌ها به سمت خارج از بینی متمایل می‌شوند.
- انحراف چشم به سمت بالا (هیپرتروپیا): در این نوع انحراف، یک چشم به سمت بالا و چشم دیگر به سمت پایین نگاه می‌کند.
- انحراف چشم به سمت پایین (هیپوتروپیا): در این نوع انحراف، یک چشم به سمت پایین و چشم دیگر به سمت بالا نگاه می‌کند.
علائم انحراف چشم:
- عدم هم‌ترازی چشم‌ها
- دوبینی
- سردرد
- خستگی چشم
- مشکل در تمرکز
- کج کردن سر برای دیدن بهتر
تشخیص انحراف چشم:
معمولاً انحراف چشم توسط یک متخصص چشم‌پزشکی تشخیص داده می‌شود. برای تشخیص، متخصص چشم‌پزشکی معاینات مختلفی از جمله معاینه چشم، تست‌های حرکتی چشم و آزمایش‌های تصویربرداری انجام می‌دهد.
درمان انحراف چشم:
درمان انحراف چشم به نوع و شدت انحراف بستگی دارد. در برخی موارد، انحراف چشم با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی قابل درمان است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
روش‌های درمان انحراف چشم:
- عینک: عینک می‌تواند به اصلاح انکسار نور و هم‌ترازی چشم‌ها کمک کند.
- لنزهای تماسی: لنزهای تماسی نیز می‌توانند مانند عینک به اصلاح انکسار نور و هم‌ترازی چشم‌ها کمک کنند.
- جراحی: جراحی عضلات چشم می‌تواند برای اصلاح انحراف چشم در موارد شدیدتر استفاده شود.
- تزریق بوتاکس: در برخی موارد، تزریق بوتاکس می‌تواند به فلج موقت عضلات چشم و اصلاح انحراف کمک کند.
عوارض انحراف چشم:
اگر انحراف چشم درمان نشود، می‌تواند عوارضی از جمله دوبینی، تنبلی چشم و مشکلات بینایی ایجاد کند.
دوبینی: دوبینی وضعیتی است که در آن فرد دو تصویر از یک شیء می‌بیند. دوبینی می‌تواند ناشی از انحراف چشم، مشکلات عضلانی چشم یا سایر مشکلات بینایی باشد.
تنبلی چشم: تنبلی چشم وضعیتی است که در آن، مغز به دلیل عدم دریافت اطلاعات کافی از یک چشم، بینایی آن چشم را به طور کامل
پیشگیری از انحراف چشم:
- معاینات定期ی چشم را انجام دهید، به خصوص اگر سابقه خانوادگی انحراف چشم دارید.
- از کودکان خود در برابر نور شدید خورشید محافظت کنید.
- به تغذیه سالم کودک خود توجه کنید.
- از مصرف دخانیات و الکل در دوران بارداری خودداری کنید.
در صورت مشاهده علائم انحراف چشم در خود یا فرزندتان، حتماً به یک متخصص چشم‌پزشکی مراجعه کنید.
نکاتی برای مراقبت بعد از جراحی انحراف چشم:
- از مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک خودداری نکنید.
- از دست زدن به چشم‌ها خودداری کنید.
- از فعالیت‌های ورزشی و بدنی سنگین خودداری کنید.
- از قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید خودداری کنید.
- به طور منظم به متخصص چشم‌پزشکی مراجعه کنید.
سوالات متداول:
آیا انحراف چشم قابل درمان است؟
بله، انحراف چشم در بیشتر موارد قابل درمان است. روش درمان به نوع و شدت انحراف بستگی دارد.
جراحی انحراف چشم چقدر خطرناک است؟
جراحی انحراف چشم یک روش امن و مؤثر است. عوارض جانبی این جراحی بسیار نادر است.
آیا انحراف چشم می‌تواند دوباره عود کند؟
بله، در برخی موارد انحراف چشم می‌تواند دوباره عود کند. احتمال عود انحراف چشم در کودکان بیشتر است.
آیا انحراف چشم باعث نابینایی می‌شود؟
اگر انحراف چشم درمان نشود، می‌تواند به تنبلی چشم و در نهایت نابینایی منجر شود.
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه علائم انحراف چشم در خود یا فرزندتان شدید، حتماً به یک متخصص چشم‌پزشکی مراجعه کنید.
